معرفی شغل معلمی | مزایا، معایب، بازار کار، درآمد و استخدام

معلمی شغل انبیاست. حتما این جمله را زیاد شنیده اید؛ اما دلیل آن چیست؟ یکی از مهم ترین و  ارزشمندترین مشاغل دنیا آموزش است. معلمان افرادی سخت کوش هستند که وظیفه تربیت نسل های آینده جامعه را بر عهده دارند و به همین دلیل نیازمند توجه ویژه ای هستند. اما وضعیت اشتغال معلمان چگونه است؟ درآمد شغل معلمی در ایران و سایر کشورها چقدر است؟ و برای معلم شدن باید چه مسیری را پیمود؟ در ادامه مطلب پاسخ این سوالات را خواهید یافت.

شخصیت مناسب معلمی

افرادی که به فرآیند آموزش علاقمند بوده و در این زمینه استعداد دارند، برای شغل تدریس بسیار مناسب هستند. دیگر ویژگی مهم معلمان، داشتن بیانی شیوا و روان است. معلمین باید افرادی اجتماعی باشند و بتوانند با کودکان و نوجوانان به راحتی ارتباط برقرار کنند. یکی دیگر از ویژگی های اساسی تدریس، تعهد و مسئولیت پذیری است، زیرا معلم باید بتواند کلاس درس را جدی گرفته و با برنامه ریزی درست، کل مباحث لازم را در طول 9 ماه تحصیلی تدریس کند.

معلم باید به کار تیمی توجه نشان دهد و بخشی از فرآیند آموزش را به خود دانش آموزان واگذار کند. همچنین باید عادل بوده و بین دانش آموزان خود تفاوت قائل نشود؛ اما در عین حال به نقاط ضعف و قوت هر یک از آنان آگاه بوده و برای برطرف کردن نقاط ضعف دانش آموزان تلاش کند. صبر، خوش خلقی و توانایی مدیریت زمان از دیگر ویژگی های لازم برای شغل معلمی است.

مزایای شغل معلمی

مهم ترین مزیت شغل معلمی، داشتن ارج و قرب در جامعه است. بسیاری از دانش آموزان حتی در بزرگسالی هم معلمان تاثیرگذار خود را فراموش نکرده و همچنان با احترام از آن ها یاد می کنند. معلمین ساعت کاری بسیار مناسبی دارند و فقط نیمی از روز را فعالیت می کنند. همچنین تمام 3 ماه تابستان و کل عید نوروز را حقوق دریافت می کنند، درحالی که سر کار نمی روند. البته این مساله فقط در مورد معلمان رسمی صادق است.

شاید بهترین مزیت تدریس در مدارس، بازار کار خوب و نرخ بیکاری بسیار پایین آن باشد. همچنین دانشجومعلم ها (دانشجویان رشته های معلمی) از همان ابتدای تحصیل در دانشگاه، حقوق ثابت و بیمه درمانی خواهند داشت. البته آنچه که بیشتر از همه موجب جذب افراد به رشته معلمی می شود، لذت سروکار داشتن با کودکان و نوجوانان است.

معایب شغل معلمی

اصلی ترین مشکل معلمان، درآمد پایین آن هاست. هرچند حقوق مدرسین در سال های اخیر افزایش یافته است، اما در مقایسه با تورم همچنان مبلغ کمی محسوب می شود. به همین دلیل داشتن شغل دوم مناسب فرهنگیان رواج پیدا کرده و بسیاری از آن ها در ساعات خالی خود به مشاغل دیگری می پردازند.

متاسفانه با وجود پیشرفت تکنولوژی، همچنان مدارس بسیاری فاقد امکانات آموزشی مناسب هستند. بنابراین معلمان به آموزش تئوری محدود بوده و نمی توانند مباحث درسی را به طور اصولی و عملی آموزش دهند. مشکل دیگر ورود به شغل معلمی، روند بسیار دشوار تایید صلاحیت و عبور از مصاحبه های سخت گیرانه است. در نهایت روبه‌ رو شدن با دانش آموزان مختلف و والدین آن ها که فرهنگ ها و رفتارهای متفاوتی دارند، به انرژی و انعظاف پذیری زیادی نیاز دارد.

بازار کار معلمی

دانشجومعلم ها علاوه بر اینکه از ابتدای ورود به دانشگاه به عنوان دستیار معلم وارد بازار کار خواهند شد، پس از فارغ التحصیلی نیز می توانند به عنوان معلم در مدارس دولتی یا غیر انتفاعی مشغول به کار شوند. همچنین امکان کار برای معلمان در آموزشگاه های خصوصی نیز وجود دارد. اما اگر از ساعت کاری کم و درآمد پایین خود ناراضی باشند، می توانند به تدریس خصوصی نیز بپردازند.

برخلاف بسیاری از مشاغل دیگر، پیشرفت در شغل معلمی بسیار آسان است. معلمانی که چندین سال سابقه کار مفید و موثر داشته باشند، می توانند برای سمت معاونت یا حتی مدیریت مدرسه درخواست دهند. البته این نکته را نیز باید در نظر گرفت که در سال های اخیر استخدام رسمی فرهنگیان با کاهش روبه‌ رو شده و بیشتر مدرسان به صورت حق التدریسی فعالیت می کنند.

درآمد معلمی در ایران

درآمد معلمان در ایران به عواملی مثل میزان سابقه کاری، تخصص، شهر محل تدریس و دولتی یا غیرانتفاعی بودن مدرسه بستگی دارد. برای مثال معلمین مدارس غیرانتفاعی درآمد بیشتری نسبت به معلمین مدارس دولتی خواهند داشت. مقطع تحصیلی نیز در میزان درآمد شغل معلمی تاثیرگذار است. معلمان دبستان به دلیل ساعت کاری بیشتر، حقوق بالاتری از معلمان دبیرستان دریافت می کنند.

همچنین اداره آموزش و پرورش در سال های اخیر معلمان را بر اساس مدرک تحصیلی، شرکت در فعالیت های جانبی مدارس، مدت زمان خدمت در مناطق محروم و داشتن مقالات معتبر علمی رتبه بندی کرده است. بنابراین درآمد هر معلم بسته به رتبه او متفاوت است. به عبارتی هرچه رتبه یک معلم بیشتر باشد، درآمد بالاتری خواهد داشت. با توجه به این عوامل، درآمد معلم در ایران از 8 میلیون تومان آغاز شده و حداکثر به 16 میلیون تومان در ماه می رسد.

درآمد معلمی در ترکیه

برای اشتغال فرهنگیان در ترکیه، معلمان بومی این کشور در اولویت هستند. طبق قوانین ترکیه، کارفرما باید حداقل 5 معلم ترک استخدام کرده و پس از آن، در صورت نیاز یک معلم خارجی استخدام نماید. درآمد معلمان در این کشور ترک زبان، بر اساس مدرک تحصیلی، میزان سابقه کاری، زمینه تدریس و جنسیت آن ها متفاوت است. در واقع پس از 10 سال تدریس، حقوق شما دو برابر شده و در صورت داشتن فوق لیسانس، 29% بیشتر از یک معمم لیسانسه درآمد خواهید داشت. همچنین معلمین مرد در ترکیه 8% بیشتر از معلمین زن حقوق دریافت می کنند.

بر اساس عوامل فوق، متوسط درآمد ماهانه شغل معلمی در ترکیه 8.300 لیر است که از 3900 لیر در ماه آغاز شده و حداکثر به 15.100 لیر می رسد.

درآمد معلمی در آمریکا

پیش بینی شده است که میزان استخدام معلمان در آمریکا در سال های پیش رو، افزایش داشته باشد. معلمان ایرانی می توانند در صورت دریافت پیشنهاد کاری از کارفرمای آمریکایی، ویزای کار این کشور را دریافت کنند. البته امکان مهاجرت از طریق سرمایه گذاری و تاسیس مدرسه نیز وجود دارد.

مهم ترین عامل موثر بر درآمد معلمان در آمریکا سابقه کاری است. اگر کمتر از 2 سال سابقه تدریس در مدارس را داشته باشید، سالی 43.000 دلار و در صورت داشتن 5 تا 10 سال سابقه مفید، 76.700 دلار درآمد خواهید داشت. البته جنسیت و مدرک تحصیلی معلم و همچنین ایالت محل تدریس نیز بر میزان درآمد شغل معلمی در آمریکا تاثیرگذار است. متوسط درآمد معلمان در آمریکا 74.400 دلار در سال است. این رقم از سالی 36.500 دلار شروع شده و بر اساس عوامل فوق، تا 116.000 دلار نیز افزایش خواهد داشت.

چگونه معلم شویم؟

برای ورود به شغل معلمی، می توانید با داشتن شرایط جسمی لازم از طریق تحصیل در دانشگاه های فرهنگیان اقدام کنید. البته دانشجویان سایر دانشگاه ها نیز شانس ورود به این حرفه را دارند.

شرایط جسمی لازم برای معلمی

از مهم ترین شرایط استخدام رسمی معلمان، سلامتی کامل جسمی و روانی است. شما باید دارای بینایی کامل بوده و بتوانید (ولو با عینک) بینایی 10 از 10 داشته باشید. سلامت شنوایی نیز از دیگر شروط لازم برای ورود به شغل معلمی است. معلمان باید قد متوسطی داشته و از سلامتی کامل تنفسی، گوارشی، پوست و مو و اعصاب و روان برخوردار باشند. همچنین داشتن هرگونه نقص عضو مانع از استخدام رسمی شما خواهد شد. پس از فارغ التحصیلی در دانشگاه یا قبولی در آزمون استخدامی آموزش و پرورش، داوطلبان توسط پزشک معتبر معاینه شده و در صورت تایید پزشک، استخدام خواهند شد.

تحصیل در دانشگاه فرهنگیان و تربیت دبیر

دانش آموزان همه رشته های نظری (ریاضی و فیزیک، علوم تجربی، علوم انسانی)، هنر، زبان انگلیسی و رشته های فنی و حرفه ای، پس از پایان دبیرستان می توانند در کنکور سراسری شرکت کرده و در صورت کسب رتبه لازم، در یکی از دانشگاه های فرهنگیان یا دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی به تحصیل بپردازند. بیشترین میزان استخدام آموزش و پرورش از بین فارغ التحصیلان این دو دانشگاه است. البته دانشگاه آزاد اسلامی یا دانشگاه های غیرانتفاعی نیز دارای رشته های معلمی هستند؛ اما باید بدانید که در صورت فارغ التحصیلی از دانشگاه آزاد یا غیرانتفاعی، تضمینی برای استخدام رسمی وجود ندارد.

شرکت در آزمون استخدامی آموزش و پرورش

در صورت کاهش نیروی متخصص برای شغل معلمی، وزارت آموزش و پرورش آزمون استخدامی برگزار کرده و فارغ التحصیلان سایر رشته ها را نیز استخدام می نماید. نمونه سوالات این آزمون که معمولا در نیمه دوم سال برگزار می شود، در اینترنت وجود دارد و فقط با یک جستجوی ساده، می توانید از ماهیت این آزمون مطلع شوید. در صورت قبول شدن در آزمون استخدامی آموزش و پرورش، می توانید هم در مدارس دولتی فعالیت کرده و هم به تدریس در مدارس غیرانتفاعی مشغول شوید.

سخن پایانی

در این مقاله راهنما با توضیحاتی جامع به معرفی شغل معلمی پرداختیم، تا اگر قصد ورود به این حوزه شغلی را دارید، اطلاعاتی کاملی درباره چالش ها، درآمد و مزایا و معایب آن داشته باشید. اگر همچنان به دنبال کسب اطلاعات بیشتر درباره این موضوع هستید، سوالات خود را در کامنت های زیر این پست مطرح نمایید تا توسط کارشناسین ما در اسرع وقت پاسخ داده شود.