قارچ ماده ای است که حاوی تعداد زیادی از ویتامین ها و املاح مورد نیاز بدن ماست و از ارزش غذایی بسیار بالایی برخوردار است. در طول تاریخ این ماده فقط توسط اشراف و بزرگ زادگان استفاده می شده است؛ اما امروزه به سبد غذایی بیشتر مردم وارد شده و طرفداران زیادی در ایران دارد. به همین دلیل افراد بسیاری در ایران به شغل پرورش قارچ روی آورده و به کسب درآمد از این طریق پرداخته اند. در این مقاله از شُغلیتو قصد داریم تا به بررسی درآمد پرورش قارچ و عوامل موثر بر آن بپردازیم.
آیا پرورش قارچ توجیه و صرفه اقتصادی دارد؟
پرورش قارچ یکی از معدود سرمایه گذاری هایی است که به مبلغ زیادی برای شروع نیاز نداشته و بسیار زودبازده است. کشت قارچ برخلاف کشت سایر گیاهان، به زمینی حاصلخیز و گسترده نیاز ندارد و حتی در منزل هم می توان آن را انجام داد. شرایط آب و هوایی لازم برای رشد قارچ کاملا تحت کنترل بوده و می تواند به صورت مصنوعی نیز ایجاد شود، به همین دلایل پرورش قارچ یکی از معدود شاخه های کشاورزی است که در تمام فصول سال قابل انجام بوده و تحت تاثیر مشکلات جوی قرار نخواهد گرفت.
اگرچه امروزه افراد زیادی به کشت قارچ روی آورده و بازار کار پرورش قارچ اشباع شده است، اما به دلیل تنوع بالای قارچ ها، همچنان فضا برای فعالیت وجود دارد و پرورش قارچ دارای توجیه و صرفه اقتصادی می باشد. در کنار همه این فواید، پرورش قارچ کار آسانی است که با اندکی آموزش می توانید آن را به درستی اجرا و از آن کسب درآمد کنید.
درآمد پرورش قارچ در سال 1403
درآمد پرورش قارچ کاملا وابسته به میزان تولید و قیمت فروش شماست. میزان تولید قارچ به مساحت فضای کشت بستگی دارد. برای سودآوری در کشت قارچ، به حداقل 40 متر فضای پرورش نیاز دارید که بتوانید حداقل 130 و حداکثر 400 کیلوگرم کمپوست (خاک مناسب کشت قارچ) را روی آن پخش کنید. به طور متوسط از هر یک کیلوگرم کمپوست، 300 گرم قارچ تولید خواهد شد؛ بنابراین در فضایی با مساحت 40 مترمربع، حداقل 480 و حداکثر 1440 کیلوگرم قارچ در طول 4 دوره برداشت (در 1 سال) به دست خواهد آمد.
از اینجا به بعد درآمد کشت قارچ کاملا به قیمت فروش شما بستگی دارد. در بازار امروز، هر کیلوگرم قارچ دکمه ای فله ای با قیمت حداقل 80.000 تومان به فروش می رسد. با در نظر گرفتن این رقم، درآمد پرورش قارچ در یک فضای 40 متری، حداقل 40 میلیون تومان و حداکثر 110 میلیون تومان در سال خواهد بود.
آیا پرورش قارچ مجوز می خواهد؟
در پاسخ به این سوال باید گفت بله؛ برای کسب درآمد از طریق پرورش قارچ شما باید از مراجع قانونی مجوز بگیرید. قوانین پرورش قارچ در هر شهری متفاوت است و باید برای باخبر شدن از جزئیات آن به مرکز خدمات کشاورزی شهر محل سکونت خود مراجعه نمایید. فارغ از شرایط اختصاصی، پرورش قارچ چهار شرط عمومی و مهم دارد که شامل موارد زیر است:
- مالکیت یا اجاره مکانی برای پرورش قارچ
- گذراندن 90 ساعت دوره آموزشی نظری و عملی
- اخذ گواهینامه پرورش قارچ
- دارا بودن حق آب
در صورت داشتن شرایط بالا، می توانید به سایت g4b.ir مراجعه کرده و برای دریافت مجوز قانونی پرورش قارچ اقدام نمایید. به طور معمول در صورت تکمیل و تایید مدارک، پس از 30 روز مجوز کشت قارچ شما صادر شده و تا دو سال دارای اعتبار خواهد بود.
شرایط پرورش قارچ
برای رسیدن به درآمد از پرورش قارچ باید شرایط محیطی لازم را برای کشت محیا کرده و میزان تولید بالایی داشته باشید. البته شرایط پرورش انواع قارچ ها با یکدیگر متفاوت است. در ادامه شرایط محیطی لازم برای پرورش قارچ دکمه ای، متداول ترین قارچ خوراکی را توضیح خواهیم داد.
دما
برای ریشه دهی و رشد خوب قارچ، باید دمای هوا و دمای کمپوست را متعادل نگه دارید. معمولا دمای هوا باید 1.5 تا 2 درجه کمتر از دمای کمپوست باشد. برای مثال دمای هوای مناسب برای پرورش قارچ دکمه ای 18 درجه و دمای کمپوست 20 درجه سانتیگراد است. گرمای بیشتر از این اندازه باعث کپک زدن کمپوست و مرگ ریشه شده و دمای کم به کاهش رشد ریشه و کوچک ماندن بدنه قارچ منجر می شود.
برای تنظیم دمای محیط پرورش قارچ در زمستان باید از بخاری و در تابستان از کولر و مه پاش استفاده کرد. برای تنظیم دمای کمپوست نیز بهتر است که زیر قارچ ها پلاستیک قرار دهید تا قارچ ها سریع تر و بهتر رشد کنند.
کربن دی اکسید
متاسفانه قارچ مانند سایر گیاهان توانایی تبدیل کربن دی اکسید (CO2) به اکسیژن را ندارد؛ اما با این حال به دلیل تاثیر CO2 در افزایش دما، غلظت آن می تواند به کشت بهتر قارچ کمک کند. به همین دلیل غلظت CO2 موجود در هوا در فصل زمستان باید بیشتر از بهار و پاییز باشد. همچنین بهترین منبع کربن مورد نیاز برای رشد قارچ، همین کربن دی اکسید است.
میزان غلظت دی اکسید کربن لازم برای رشد قارچ دکمه ای باید بین 0.06 تا 0.2 درصد هوا باشد که در طول فرآیند رشد، به مرور کاهش می یابد. توجه داشته باشید که غلظت زیاد CO2 باعث کاهش اکسیژن شده و جلوی رشد قارچ را می گیرد.
جریان هوا
تولید CO2 توسط قارچ های در حال رشد، موجب افزایش دما و کاهش سطح اکسیژن می شود. برای اینکه دمای هوا بیش از اندازه بالا نرود، لازم است برای محیط پرورش قارچ، تهویه مناسب در نظر گرفته شود. همچنین تا جای ممکن باید از ورود هوای آلوده جلوگیری کنید؛ چرا که قارچ گیاهی بسیار حساس است و در صورت آلوده شدن ریشه، خیلی سریع از بین می رود.
در هنگام تشکیل ریشه و رشد ابتدایی قارچ های دکمه ای، باید به ازای هر مترمربع از محیط کشت قارچ، 5 مترمکعب هوای تازه وجود داشته باشد. به همین دلیل معمولا بر روی دیوارهای سالن پرورش قارچ و در فاصله نیم متری از سطح زمین، دیواره های کوچکی قرار می دهند تا به جریان هوا و ورود هوای تازه به سالن، کمک کند.
رطوبت هوا
یکی از مهم ترین شرایط لازم برای کسب درآمد از پرورش قارچ ، مرطوب بودن محیط است. برای حفظ رطوبت مورد نیاز، باید دیوارها و کف سالن کشت قارچ به طور مرتب آبپاشی شود. میزان رطوبت هوای لازم برای پرورش قارچ دکمه ای باید بین 85 تا 95 درصد باشد. اگر رطوبت هوا از این میزان کمتر باشد، هوای زیادی در محیط جریان پیدا کرده و فعالیت کمپوست را کاهش می دهد. در نتیجه رنگ کلاهک قارچ تغییر کرده و ترک می خورد.
زیاد بودن رطوبت نیز باعث ایجاد کپک و آفت بر روی سطح خاک می شود. به همین دلیل رطوبت سالن کشت پارامتر بسیار مهمی است و باید مرتب مورد نظارت قرار گیرد. میزان رطوبت لازم برای رشد قارچ دکمه ای، در طول فرآیند رشد کاهش می یابد؛ به طوری که در هنگام ریشه زنی به 95% رطوبت و در هنگام برداشت قارچ به 85% رطوبت نیاز است.
آبیاری کمپوست
همانطور که رطوبت هوا برای رشد قارچ لازم است، خاک کشت نیز باید مرطوب باشد. برای حفظ رطوبت مورد نیاز کمپوست معمولا از مه پاش استفاده می کنند. قرار دادن روزنامه خیس بر روی کمپوست نیز کمک زیادی به مرطوب ماندن آن می کند. البته در نظر داشته باشید که قارچ های در حال رشد نسبت به آب بسیار حساس هستند؛ به همین دلیل باید از آبپاشی در دوران باردهی جلوگیری کنید. اما اگر جریان هوا باعث خشک شدن سطح خاک می شود، می توانید با آبیاری کمپوست، رطوبت لازم را به آن برگردانید.
هر دوره پرورش قارچ چند روز است؟
حال که از میزان درآمد و شرایط انجام پرورش قارچ آگاه شدید، بد نیست بدانید که هر دوره پرورش قارچ حدود 2 الی 3 ماه به طول می انجامد و در طی این مدت شما باید هر 15 الی 20 روز، عملیات برداشت قارچ را انجام دهید.
سخن پایانی
در این مقاله راهنما با توضیحاتی جامع به بررسی درآمد پرورش قارچ پرداختیم، تا اگر قصد ورود به این حوزه شغلی را دارید، قبل از هر چیز از میزان درآمد ماهیانه آن باخبر شوید. اگر همچنان به دنبال کسب اطلاعات بیشتر درباره این موضوع هستید، سوالات خود را در کامنت های زیر این پست مطرح نمایید تا توسط کارشناسین ما در اسرع وقت پاسخ داده شود.
سلام برای پرورش قارچ راهنمایم کنید
سلام وقتتون به خیر قارچ ها رو کجا میتونیم بفروشیم؟
سلام بنده میخوام در زمینه تولید قارچ فعالیت کنم ولی هیچ دانشی در این زمینه ندارم لطف کنید راهنمای کنین از همدان
سلام
من میخوام پرورش قارچ بدم اول در حد کم بعد اگه موفق شدم که مطمئنم میشم چون علاقه دارم و بعد یه فضای بزرگتر اختصاص بدم راهنماییم کنید
من یه سوله 450 متری دارم نظرم اینه که پرورش قارچ بزنم احتیاط به راهنمایی وچشم انداز دارم .چون تجربه توی این زمینه ندارم ممنون میشم راهنمایی بفرمایید.
پرورش قارچ جزو مشاغل ستاره دار هست و چون سوله شما بززگ هست نمیشه جزو مشاغل خانگی حساب کرد و میره تو بخش صنعتی و برای بخش صنعتی مجوزی صادر نمیشه مگه اینکه خارج از محدوده های شهری و صنعتی باشه. از این متراژ سوله شما میتونید ۵ تا سالن بزنید که باید حداقل دوتا کارگر ثابت داشته باشین و همه کارارو کارگراتون انجام بدن و شما به بازار فروشش متمرکز بشید.
سلام ببخشید یه سالن ۱۰۰ متری دارم میخوام پرورش قارچ رو شروع کنم ولی هیچ شناختی ازش ندارم ممنون میشم راهنماییم کنید
با سلام ضمن تشکر از شما
من به تازگی بازنشسته شده ام و علاقه مند به پرورش قارچ هستم. با تورم موجود حداقل سرمایه برای پرورش قارچ در مشهد چقدر تخمین زده می شود؟
الان قیمت قارچ شده ۸۰ تومن شما تو سال ۱ تن نه بیشتر فقط یک تن قارچ تولید کنید خودتون حساب کنید که چقدر درامد میده
سلام جناب مهندس وقت بخیر
بنده ۴۰ سالمه متاهلم حدود ۲ ماهه دارم راجع به پرورش قارچ و لوازم و تجهیزات اولیه تحقیق میکنم. خدارو شکر اطلاعاتم هم خوبه، کامل و کافی نیست. ماشینم رو برای فروش گذاشتم و تسویه حساب شغل قبلیم هم توی اردیبهشت بهم داده میشه یه سالن ۵۵ متری با آب و برق و یه اتاق مجزا اجاره کردم فقط سوالم اینه این کارگاه قبلا ریخته گری بوده و بسیار کثیفه پر از غبار و گرد ریخته گریه، ۱ – همینجا رو تمیز کنم و ضد عفونی کنم بنظرتون میتونه مناسب باشه؟ و دوم اینکه سقف کارگاه یه لایه ایرانیت و ایزوگامه، ضروریه سقف کاذب بزنم برای کاهش دما یا برای شروع میشه همینطور کار کنم؟ آیا شما میتونید شرکتی معرفی کنید که بتونم با چک خودم که سابقه خوبی داره برگشتی ندارم بصورت چک ۱ ماهه کمپوست و خاک و… و حتی قفسه لوله ای خریداری کنم؟ چون فروش ماشینم ۲۰۶، و گرفتن طلبم از شرکت ممکنه ۲۰ روزی زمان بر باشه.
خواهشمندم کمکم کنید من مطمئنم میتونم تولید خوبی داشته باشم هم علاقه شدید به باغداری و پرورش گیاه و حتی دام دارم و خیلی راجع به این هدفم تحقیق و مطالعه میکنم و از تجارب ديگران استفاده میکنم. منتظر جوابتون هستم. متشکرم
سلام دوست عزیز. وقتتون بخیر. اولا قفسه ای که برا پرورش قارچ میبایست تهیه کنید میتونید از آهن فروشی ها و لوله های گالوانیزه و پروفیل آهنی استفاده کنید و اگه تو این زمینه آشنایی داشته باشید میتونید چکی خرید کنید ازشون. درثانی همین مکانی که مدنظرتون هست باید کامل تمیز بشه و ضدعفونی بشه و هیچ گرد و خاکی نباشه. و سوما هم اینکه کار پرورش قارچ یه کار سنگینی هست باید کارگر داشته باشید برای مراحل خاکدهی و ورود و خروج کمپوست به سالن و همچنین موقع باردهی به میزان زیادی قارچ رشد میکنه که سریعا باید برداشت بشه و کار یک نفر نیست حتما باید کارگر داشته باشید و اینم درنظر بگیرید که کار کسل کننده ای هست. و در آخر باید خدمتتون عارض شم برای اینکه بازار فروشش رو پیدا کنید باید توی تمام فروشگاه های شهر بگردید و جنس خودتون رو با قیمت پایین تر از قیمت بازار عرضه کنید تا جنستون توی دستتون نمونه و خراب نشه. ماندگاری قارچ نهایتا یک روز هست توی محیط فروشگاهی
سلام خوب هستین؟ شما چند ماه پیش پیام گذاشتین؟ خواستم بپرسم احداث کردین؟
سلام برای آماده سازی پرورش قارچ لطفا راهنمایی کنید
انگور بکارید ازتون میخرن به هر حال، سیب میخرن فله ای میرن و… اما قارچ رو کی میخره اینطوری؟
سلام شما میگید بازار کار پرورش قارچ اشباع شده و به دلیل تنوع زیاد قارچ ها جا برای تولید هست میخواستم بدونم یعنی ما اگه بخوام انجام بدیم دیگه نباید سراغ پرورش قارچ دکمه ای برویم به جاش باید صدفی و گانودرما پرورش داد.
بعدشم من اصلا متوجه دلیل موضوع اشباع شدن نمیشم، کسی که علاقه داشته باشه قطعا موفق خواهد شد.
این یعنی چی که دست رو هر شغلی میزاری میگن اشباع شده…
سلام دوست عزیز. منظور از اشباع شدن اینه که دست رو دست زیاده و چون قارچ ماندگاریش کمتر از یک روز هست واسه همین شما نمیتونی انبار کنی یا بزاری توی یخچال که مثلا فرداش بدی به بازار و چون دست زیاد هست شما برا اینکه محصولت دستت نمونه مجبوری با قیمت پایین تر عرضه بکنید. واسه همین درآمدت با زحمتی که میکشی همخونی نداره. شغلی هم که اینطوری باشه ینی اشباع شده و دونه دونه دارن سالن های پرورش رو جمع میکنن
سلام وقت شما بخیر
یه زمین هزارمتری دارم هفته ای ۶ هزار لیتر سهمیه آب داره آیا برای پرورش قارچ مناسب هست؟ و اینکه هزینه تقریبی ساخت ۵۰۰ متر فضای کشت با تجهیزات چقدر میشه و چقدر بازدهی سود داره
سلام
در مورد اینکه می فرمایند قارچ نهایتا یک روزه باید به فروش برسه. به این هم میشه فکر کرد که خود تولید کننده هرچی به قیمت خوب فروخت که هیچی. هرچی فروش نرفت، را ارزان نفروشه بلکه خودش به یک فراوردهای با ارزش افزوده تبدیل کنه و مدت نگهداری را افزایش بده و برای این فراوردهش بازاریابی کنه. دولت هم میتونه در این زمینه کمک کنه یعنی مجوز پرورش قارچ یک ضمیمه ای هم داشته باشه از وزارت بهداشت برای تولید فراورده های غذایی یا مواد اولیه دارویی حاصل از قارچ.
سلام
به نظر من کسی که میخواد این کار را عملی کنه اول باید بره داخل یه تولیدی قارچ به عنوان کارگر حداقل ۱ماه کار کنه و از نزدیک کار را ببینه و خودش انجام بده